Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü'nden 3 öğretim üyesi, insan sağlığı açısından büyük risk oluşturan antibiyotik direncinin nedenlerini tespit etmek üzere sokak sütü araştırmasına imza attı.
HER 3 SOKAK SÜTÜNDEN 1'İNDE ANTİBİYOTİK KALINTISI VAR
Araştırma kapsamında, Ankara’nın en yoğun nüfusa sahip 9 ilçesinden 60 adet çiğ sokak sütü numunesi toplandı. Antibiyotik kalıntısı açısından analiz edilen sokak sütü numunelerinin toplam yüzde 30’unda antibiyotik kalıntısı tespit edildi. Kalıntı miktarlarının yönetmelikte belirlenen limitleri aştığı anlaşıldı.
Sütte HANGİ antibiyotikLER var?
Sütlerde en çok kalıntısına rastlanan antibiyotik sınıfının Beta-laktam grubu, amoksisilin, ampisilin, kloksasilin, benzilpenisilin, sefapirin, sefaleksin isimli antibiyotikler olduğu saptanırken, sadece 1 örnekte tetrasiklin sınıfı antibiyotikler tespit edildi.
SONUÇLAR ENDİŞE VERİCİ
İncelenen her üç örnekten yaklaşık birinde antibiyotik kalıntı miktarının limit değerlerin üzerinde bulunmasının kaygı verici olduğuna vurgu yapılan araştırmada, “Sütlerdeki antibiyotik kalıntıları, antibiyotik direnci gelişimine de katkı sağlayabileceği için endişe vericidir. Son yıllarda doğal olduğu düşüncesi ile artan çiğ süt tüketim eğilimi de göz önünde bulundurulduğunda denetimsiz olarak satılan sokak sütlerinin satışı ile ilgili yaptırım ve denetimlerin arttırılması ve bu konuda tüketicilerin bilinçlendirilmesi önemlidir” ifadelerine yer verildi.
SÜTTE ANTİBİYOTİK NEDEN OLUR?
Sütlerde antibiyotik kalıntısı, hayvan besiciliğinde kullanılan ilaç ve yem katkı maddelerinin içeriğinden kaynaklanıyor. Hayvanlarda mastit gibi enfeksiyon hastalıklarının tedavisi ve önlenmesi, yemden yararlanmanın artırılması ve beslenmenin desteklenmesi amacıyla ilaçlar yaygın olarak kullanılmaktadır. Hayvansal üretimde kullanılan ilaç ve yem katkı maddelerinin %30’unu antibiyotiklerin oluşturduğu; bunların %40’ının koruyucu ve verim artırıcı olarak kullanıldığı biliniyor.
İLAÇLI SÜT SATILMAMALI
Çalışmada, antibiyotikli sütün, tüketiciye kadar nasıl ulaştığı da şöyle açıklanmış: “Antimikrobiyal ilaç verilen hayvanların antibiyotik kalıntılarından arındırılabilmesi için uyulması gereken ve her antibiyotik türü için spesifik olan bir yasal bekletme süresi vardır. Bu süreler içinde hayvanlardan elde edilen et, süt gibi besinlerin tüketilmemesi/tüketiciye sunulmaması gerekmektedir. Ancak üreticilerin çoğunluğu bu kuralı bilmemekte veya maddi kaygılar nedeniyle uygulamamaktadır.”
Süt hayvanlarının sağlığını korumak amacıyla kullanılan antibiyotiklerin sütlerde bıraktığı antibiyotik kalıntıları insan sağlığını önemli derecede tehdit etmektedir. Ayrıca sütteki antibiyotik kalıntılarının ısıl işlemlerle nötralize edilemediği de bildirilmektedir. Bu nedenlerle denetimsiz satılan çiğ sütlerin antibiyotik kalıntısı açısından değerlendirilmesi son derece önemlidir. Bu çalışmada, Ankara ilinde sokakta satılan çiğ sütlerin içerdiği antibiyotik kalıntılarının araştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışmanın örneklemini oluşturan sokak sütlerinin Ankara ilini temsil etmesi için araştırmacılar tarafından toplanmıştır. Alınan sokak sütleri Idexx Snap ST Plus DUO kullanılarak antibiyotik kalıntıları açısından araştırılmıştır.
Bulgular: Çalışmada alınan sokak sütü numunelerinin toplam %30’unda antibiyotik kalıntı miktarlarının yönetmelikte belirlenen limitleri aştığı tespit edilmiştir. Bunlardan %28.3’ünün (n=17) beta-laktam kalıntı içeriğinin, %1.7’sinin (n=1) ise tetrasiklin kalıntı içeriğinin mevzuatta belirlenen limitlerin üzerinde olduğu saptanmıştır.
Sonuç: Ankara’da satışa sunulan sokak sütlerinde tespit edilen antibiyotik kalıntılarının mevzuata uygun olmaması,
