Kız çocuklarının ilk adet gördüğü yaş olan menarş, yalnızca ergenliğe geçişin değil, aynı zamanda ileri yaşta karşılaşabilecekleri hastalık risklerinin de habercisi olabilir.
Adet yaşı neden önemli?
Araştırmalara göre erken menarş, ileriki yaşlarda diyabet, obezite, kalp-damar hastalıkları ve meme kanseri gibi kronik rahatsızlıklara zemin hazırlayabiliyor.
ABD’de yapılan kapsamlı bir kohort araştırması, bu süreci etkileyen önemli faktörlerden birinin de beslenme düzeni olduğunu ortaya koydu.
Akdeniz diyeti geç, fast food erken adetle ilişkili
Araştırmada binlerce kız çocuğunun beslenme düzeni ve ilk adet görme yaşları uzun yıllar boyunca takip edildi. Alternatif Sağlıklı Beslenme İndeksi (AHEI) puanı yüksek, yani meyve, sebze, baklagil ve tam tahıl gibi gıdaları daha fazla tüketen çocukların daha geç adet gördüğü tespit edildi.
Buna karşılık, iltihap yapıcı besinleri ölçen Diyet İltihap İndeksi (EDIP) puanı yüksek olan, yani kırmızı ve işlenmiş et, şekerli içecekler ve rafine tahıl gibi gıdaları sık tüketen çocukların daha erken yaşta menarş yaşadığı görüldü.
ADET GÖRMEDE Hangi yaş aralığı riskli?
Araştırmaya katılan kızların ortalama menarş yaşı 13,1 olarak kaydedildi. Ancak fast food ağırlıklı beslenen çocuklarda bu yaş daha erkene kayma eğilimindeydi. Akdeniz tarzı beslenen kızlarda ise adet görme yaşı daha geç gerçekleşti.
BESLENME ERKEN ADET İLİŞKiSİ
Çalışmada, adet yaşını etkileyen bir diğer önemli faktör olan vücut kitle indeksi (BMI) de göz önünde bulunduruldu. Ancak sağlıklı beslenmenin etkisi, BMI’den bağımsız şekilde menarş yaşını etkiliyordu. Yani sağlıklı beslenme yalnızca kilo kontrolü açısından değil, hormonal gelişim süreci açısından da kritik bir rol oynuyor.
Leptin hormonu ve beslenme ilişkisi
Araştırmada leptin hormonu da öne çıkan etkenlerden biri olarak değerlendirildi. Leptin, vücutta yağ oranına bağlı olarak üretilen bir hormon olup, adet döngüsünün başlamasında etkili. Ancak araştırma, daha sağlıklı bir beslenme düzeninin yalnızca leptinle değil, doğrudan seks hormonları düzeyleriyle de ilişkili olabileceğini düşündürüyor.
Erken ADET GÖRME gelecekteki hastalık riskini artırıyor
Uzmanlar, erken yaşta adet görmenin yalnızca fiziksel değil, ruhsal gelişim açısından da bazı riskler barındırdığını vurguluyor. Bunun yanında erken menarş, kadınlarda yaşam boyu meme kanseri, tip 2 diyabet, hipertansiyon ve kalp hastalığı riskini artırabiliyor.
İşlenmiş gıda erken adet ilişkisi
Elde edilen bu bulgular, çocukluk çağında sağlıklı beslenmenin yalnızca büyüme ve gelişim için değil, ileride karşılaşılabilecek kronik hastalıkları önlemede de ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Özellikle kız çocukları için fast food, şekerli içecekler ve işlenmiş gıdalardan uzak bir diyetin teşvik edilmesi gerektiği açıkça görülüyor.
