Türkiye’de üretim açısından ciddi bir eksiklik yok; hatta birçok üründe bolluk var. Ancak gıda enflasyonu, lojistik maliyetleri ve tedarik zinciri fiyatları tüketiciye yüksek yansıtıyor. Avokado ise bu tablonun istisnası… Yükselen yerli üretim sayesinde fiyatı düşen nadir ürünlerden biri olarak öne çıkıyor.
Ziraat Odaları aracılığıyla girdi piyasalarından alınan fiyat verilerine göre seçilmiş ürünlerde üretici, hal, pazar ve market fiyatları (TL/kg) şöyle;
Avokado Fiyatı Neden Düştü?
2024 yaz ve sonbahar aylarında marketlerde 25–30 TL’ye satılan adet avokado, 2025 başında 20-40 TL seviyelerine kadar geriledi. Bu düşüşün arkasında üç kritik neden var; Antalya–Alanya hattında avokado üretimi son 5 yılda hızla arttı. 2024’te 12 milyon adedi geçen üretim, 2025 sezonunda 15 milyon adede doğru ilerliyor.
Yerelleşen üretim, ithalat ihtiyacını azalttı ve fiyatı aşağı çekti. Geçen yıl bazı dönemlerde talebi karşılamak için yapılan ithalat, bu yıl daha az tercih edildi. Kur baskısının düşmesi ve stok yönetiminin iyileşmesi fiyatları stabilize etti. Yüksek enflasyon nedeniyle tüketiciler önce temel meyveleri (elma, mandalina) tercih ediyor. Avokado “kategori dışı” bir ürün olduğu için talep düşünce fiyat yumuşadı. Avokado, bu yıl nadir “ucuzlayan” ürünlerden biri oldu.
Tüketici Mevsim Meyve ve Sebzesine Ulaşabiliyor mu?
Mevsim ürünleri çeşit olarak pazarda bol. Ancak gelir–fiyat makası her geçen ay açılıyor. Orta gelir grubu haftalık sebze-meyve sepetini küçültüyor. Dar gelirli haneler, meyveyi artık “haftada bir” tüketir hâle geldi. Bazı ürünlerde üretim bol olmasına rağmen üretici → hal → nakliye → market zincirindeki fiyat farkı nedeniyle tüketiciye yüksek fiyat yansıyor.
Peki; üreticide 8 TL olan ürünün markette 30 TL’ye çıkması ne anlama geliyor? Örneğin kabakta üretici fiyatı 7–9 TL iken, market etiketinin 28–32 TL olması en çok eleştirilen noktalar arasında.
Bu Yıl En Uygun Fiyatlı Ürünler Hangileri?
Mevsim itibarıyla tüketici için en ulaşılabilir ürünler ise havuç, karnabahar, pırasa, portakal ve mandalina. Bu kalemler hem bollaşma hem de ikame ürün maliyetlerinin düşük olması sayesinde daha “ulaşılabilir” durumda.
