Hollanda’daki Leiden Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından yapılan çalışmada, bitkilerin artan karbondioksit seviyelerine verdiği tepkileri inceleyen 60 binden fazla ölçüm bir araya getirildi.
HIZLI BÜYÜME KAYNAKLI BİLEŞEN KAYBI
Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, atmosferdeki karbondioksit seviyesinin yükselmesi, bitki büyümesini artırdığı için birçok tarım ürününde verim yükseliyor. Ancak bu verim artışı besin değerine yansımıyor.
GIDALAR ZEHİRLEYİCİ OLABİLİR
Bitkiler daha hızlı büyüdükçe; mineral yoğunluğu düşüyor, karbon oranı artarken protein oranı azalıyor, bazı elementler toksik seviyelere çıkabiliyor.
BESİN GÜVENLİĞİ TEHDİT ALTINDA
Global Change Biology dergisinde yayımlanan makalede şu ifade dikkat çekiyor: “Gıda güvenliği sağlanmış olsa bile, besin güvenliği tehdit altında. Gıdalar daha kalorili ve daha az besleyici hale gelecek.”
Çinko yüzde 37’ye varan oranda azalabilir
Araştırmada karbondioksit seviyesinin 350 ppm’den 550 ppm’e yükselmesinin —ki bunun 2065’te gerçekleşmesi bekleniyor— ortalama %3,2 besin kaybına yol açacağı tespit edildi.
Ancak bazı bitkilerde kayıp çok daha dramatik;
Nohutta çinko seviyesi %37,5’e kadar düşebilir
Buğday ve pirinçte protein, çinko ve demir anlamlı şekilde azalabilir
Kurşun gibi toksik elementlerin konsantrasyonu artabilir
“Gıdalarımızın bileşimi tamamen değişiyor”
Araştırma ekibinden Sterre ter Haar karbondioksit yoğunluğunun artmasıyla bitkisel gıdaların daha büyük fakat daha zayıf içerikli olacağına vurgu yapıyor. Haar, bu durumu, “kalori olarak yeterli fakat besin açısından yetersiz beslenme” anlamına gelen gizli açlık riskinin büyümesi olarak değerlendiriyor.
“Etkileri sofralarımızda görülmeye başladı”
Araştırmanın dikkat çeken yanlarından biri de, değişimin gelecekte değil şimdiden gerçekleşiyor olması. CO₂ seviyesi bugün 425 ppm düzeyinde ve bu bile, bitkilerin besin profilini bozmak için yeterli.
Uzmanlara göre tarımsal üretim modelleri gelecekte bu bilimsel veriler ışığında yeniden ele alınmak zorunda kalacak.
Araştırma, iklim değişikliği ve yükselen CO₂ etkisinin yalnızca verimi değil, gıdaların gerçek niteliğini tehdit ettiğini ortaya koyuyor.
