ABD merkezli Çevre Çalışma Grubu (Environmental Working Group - EWG), 2024 yılı “Dirty Dozen” (En Kirli 12 Gıda) listesini yayımladı. USDA ve FDA’nın analiz ettiği 47 bin 510 örnek üzerinden hazırlanan rapora göre, listede yer alan 12 meyve ve sebze yüksek oranda pestisit kalıntısı taşıyor.
2024'ün en kirli 12 meyve ve sebzesi
1- Çilek:
Örneklerin %99’unda pestisit tespit edildi. Ortalama 10’dan fazla farklı kimyasal kalıntı içeriyor.
2- Ispanak:
Yüzde 76’sında sinir sistemi üzerinde etkili nörotoksin olan permethrin bulundu.
3- Kara lahana
103 farklı pestisit saptandı. Bunların arasında DCPA gibi AB'de yasaklı maddeler yer aldı.
4- Üzüm:
Yüzde %90’dan fazlasında birden fazla pestisit tespit edildi.
5- Şeftali:
Yüzde 99 örnekte pestisit bulundu. Birçok örnekte 4’ten fazla kimyasal kalıntı vardı.
6- Armut:
Yüzde 61’inde 5’ten fazla kalıntı bulundu, toplamda 64 farklı pestisit saptandı.
7- Nektarin:
Örneklerin %94’ünde çoklu pestisit tespiti yapıldı; bazı örneklerde 15’i aştı.
8- Elma:
Yüzde 90’ında 2’den fazla pestisit; AB’de yasaklı diphenylamine maddesi öne çıkıyor.
9- Dolmalık ve acı biber:
100'den fazla farklı pestisit içeriyor.
10- Kiraz:
Yüzde 90’ın üzerinde örnekte pestisit saptandı; fungisit türü fludioxonil ve boscalid öne çıkıyor.
11- Yaban mersini:
Yüzde 90’ından fazlasında birden fazla pestisit bulundu.
12- Taze fasulye:
Yüzde 90’ında kalıntı; yüzde 6’sında ABD’de yasaklı acephate maddesi bulundu.
Sağlık riskleri neler?
EWG’ye göre, bu listedeki ürünlerin %95’inden fazlası en az bir pestisit kalıntısı içeriyor. Üstelik bu kalıntıların birçoğu hormon sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratabiliyor:
Fludioxonil: Östrojen etkisi göstererek erkek üremesini olumsuz etkileyebilir.
Pyrimethanil: Tiroid bozuklukları ve hormonal dengesizliklere yol açabilir.
Boscalid: Kanser ve tiroid fonksiyonları üzerinde potansiyel zararları araştırma konusu.
Özellikle çocukların gelişim çağında bu maddelere maruz kalması, endokrin sistem üzerinde daha ciddi etkiler yaratabiliyor.
Tarım ilacını (pestisit) nasıl temizlenir?
Pestisiti üründen tamamen temizlemek kolay değil. Azaltmak için öneriler şöyle:
- Listedeki ürünleri mümkünse organik olarak tercih edin.
- Sebze ve meyveleri akan su altında yıkayın
- Dış yaprakları ayırın ve kabuklarını soyun.
- 1 litre suya 6 çay kaşığı karbonat ekleyerek hazırlanan suda 15 dakika bekletin ve ardından iyice durulayın.
- Haşlama veya buharda pişirme, kalıntı seviyesini bir miktar azaltabilir.
Çevre Çalışma Grubu EWG nedir?
EWG, 1993 yılında kurulmuş kar amacı gütmeyen bir çevre sağlığı örgütüdür. Gıda, su, temizlik, kişisel bakım ürünleri ve tarım gibi alanlarda bilimsel araştırmalar yaparak halk sağlığına yönelik bilinç artırmayı hedefliyor. EWG’nin her yıl yayımladığı “Dirty Dozen” ve “Clean Fifteen” listeleri, tüketicilere pestisit kalıntısı açısından dikkat edilmesi gereken gıdaları gösteriyor.
