Nottingham Üniversitesi Hastaneleri NHS Vakfı uzmanları, hastanın günlük kafein tüketiminin 1200–1300 mg olduğunu belirledi. Bu miktar, yetişkinler için önerilen maksimum 400 mg sınırının üç katını aşıyor.
Aşırı tüketim felç bıraktı
Hastanın acil servise sol tarafında güçsüzlük, uyuşma, konuşma bozukluğu, yürüme ve denge kaybı şikâyetleriyle getirildiği, tansiyonunun ise tehlikeli seviyede 254/150 mm Hg ölçüldüğü bildirildi. Enerji içeceklerini bırakmasının ardından tansiyonunun normale döndüğü ve ilaç kullanma ihtiyacının ortadan kalktığı açıklandı.
Hastanın söyledikleri durumun vahametini gösteriyor. “Enerji içeceklerinin bu kadar tehlikeli olabileceğini bilmiyordum. Aradan 8 yıl geçmesine rağmen sol elimde ve ayaklarımda hâlâ uyuşma var.”
250 ml’de 80 mg kafein var
Uzmanlar, enerji içeceklerinde bulunan maddelerin bir araya geldiğinde kalp ve damar sistemini zorlayabileceğini vurguluyor. 250 ml bir kutu genellikle 80 mg kafein içeriyor. Bazı ürünlerde tek kutuda 500 mg’a kadar kafein bulunabiliyor.
Guarana gibi bileşenler etikette görünenden daha fazla “gizli kafein” ekliyor. Taurin, ginseng ve diğer uyarıcılarla birleştiğinde bu etki daha da güçleniyor. Enerji içeceklerinin litre başına 150 mg’ın üzerinde kafein ve yüksek miktarda şeker içerdiği biliniyor. Uzmanlar, “özellikle düşük risk altında olduğu düşünülen gençlerde kardiyovasküler etkilerin hafife alındığını” belirtiyor.
Enerji içecekleri halk sağlığı sorunu haline geliyor
Doktorlara göre enerji içecekleri, toplumda alkol ve sigara kadar tartışılmayan ama giderek yaygınlaşan bir halk sağlığı sorunu hâline geliyor. Klinisyenler, gençlerin giderek artan enerji içeceği tüketimi nedeniyle felç ve hipertansiyon vakalarında yükseliş görülebileceğini işaret ediyor ve şu çağrıyı yapıyor: “İnme veya açıklanamayan hipertansiyonla gelen genç hastalarda, enerji içeceği tüketimi mutlaka sorgulanmalı.”
Raporda ayrıca, enerji içeceklerinin hem akut (ani) hem de kronik (uzun süreli) tüketiminin kardiyovasküler riski artırabileceği, ancak bu etkinin geri döndürülebilir olabileceği ifade ediliyor. Örneğin, vakadaki hastada enerji içeceği bırakıldıktan sonra tansiyonun normale dönmesi buna güçlü bir örnek.
Türkiye’de enerji içeceği tüketimi ne kadar yaygın?
Türkiye’de enerji içeceği tüketimi özellikle genç nüfus arasında yaygınlaşıyor. Bir meta-analize göre enerji içeceği kullanımı genç nüfusta oldukça yüksek düzeyde olup analiz modellerine göre yaklaşık yüzde 50’nin üzerinde yaygınlık gösteriyor. Yani gençlerin yaklaşık yarısı enerji içeceği tüketmiş durumda.
Türkiye’de yasal düzenlemeler nasıl?
Türkiye’de enerji içecekleri, Türk Gıda Kodeksi kapsamında özel bir “Enerji İçecekleri Tebliği” ile düzenleniyor ve piyasadaki ürünlerin bileşimi ile satış koşulları belirleniyor. Mevcut yasal çerçeveye göre; enerji içeceklerinin satışında 18 yaş altına satış yasak. Spor tesisleri, okullar ve hastanelerde satış ve reklam yasağı bulunuyor. 
Türkiye’de enerji içeceklerindeki kafein limiti litre başına 150 mg ile sınırlandırılmış durumda. Ürün etiketlerinde “alkolle birlikte tüketilmemelidir”, “intense fiziksel aktivite öncesi/sonrası önerilmez” gibi uyarılar yer alması zorunlu.
