Türkiye'nin gıda ihracatında Eylül ayı sıkıntılı başladı. Avrupa Birliği Gıda Alarm Sistemi'ne yansıyan bildirilere göre 1 haftada Türkiye için 11 uygunsuzluk bildirimi yapıldı.
Yapılan bildirimlerde biberde 150 kat fazla formetanat kalıntısı, armutta ise çocuklar için akut referans dozun %200’den fazla aşılması öne çıktı. Kuru incirlerde aflatoksin ve okratoksin, gıda takviyelerinde sibutramin ve sildenafil varlığı da bildirildi.
pestisit kalıntıları: biber ve armutlarda kritik risk
Avrupa sınır kontrollerinde pestisit kalıntıları yine en dikkat çekici başlık oldu.
Biberlerde formetanat kalıntısı 1,502 ± 0,751 mg/kg olarak ölçüldü. AB’de izin verilen maksimum kalıntı limiti (MRL) ise sadece 0,01 mg/kg. Bu, yasal sınırın yaklaşık 150 katı anlamına geliyor.
Armutlarda asetamiprid kalıntısı 0,12 mg/kg seviyesinde tespit edildi. Bu etken madde için AB’de MRL bulunmuyor ve küçük çocuklarda akut referans dozun (ARfD) %200’den fazla aşıldığı belirlendi. Numune bu nedenle “güvenli olmayan gıda” olarak sınıflandırıldı.
formetanatın sağlık riskleri
Formetanat, karbamat grubu bir pestisit olup AB’de yasaklı. Yüksek akut toksisitesi nedeniyle sinir sistemi üzerinde asetilkolinesteraz enzimini baskılayarak etki ediyor. Maruziyet durumunda baş ağrısı, mide bulantısı, solunum güçlüğü ve ağır vakalarda hayati tehlike yaratabiliyor. Özellikle çocuklar, hamile kadınlar ve bağışıklık sistemi zayıf kişiler için yüksek risk taşıyor.
armutlarda çocuk sağlığına risk
Asetamiprid ve fosmet, AB mevzuatına göre 2. kategoride üremeye toksik maddeler arasında. Çocuklarda bağışıklık ve gelişim sistemine zarar verebileceği belirtiliyor. Küçük çocuklarda tolere dilebilir limitin yüzde 200’den fazla aşılması, riskin boyutunu daha da artırıyor.
mikotoksinler: kuru incirde aflatoksin ve okratoksin
Eylül başında kuru incir ihracatı da risk bildirimleriyle gündeme geldi.
Bulgaristan ve Fransa, kuru incirlerde okratoksin A tespit etti.
Bulgaristan ayrıca incirlerde aflatoksin bulgusu bildirdi.
Almanya ise uyarı kapsamında incirlerdeki okratoksin seviyelerini rapor etti.
Aflatoksin B1 ve okratoksin A, kanserojen olarak sınıflandırılan ve uzun süreli tüketimde ciddi sağlık riski oluşturan mikotoksinler arasında.
yasaklı farmakolojik maddeler: sibutramin ve sildenafil
Fransa’dan gelen bildirimde, Türkiye çıkışlı bazı gıda takviyelerinde sibutramin ve sildenafil varlığı rapor edildi. Bu iki bileşen de AB mevzuatına göre gıdalarda kullanımı yasak farmakolojik maddeler arasında.
Sibutramin: Kardiyovasküler riskleri nedeniyle ilaç olarak da kullanımı durdurulmuş bir zayıflama ajanı.
Sildenafil: Reçeteli ilaçlarda bulunan bir etken madde, gıdalarda kullanımı yasak.
şekerleme ve baharatlarda uygunsuzluklar
Almanya, fıstık dolgulu bir çikolatada yüksek enterobakteri, küf, Escherichia coli ve beyan edilmemiş tartrazin (E 102) katkısını rapor etti.
