Kardiyovasküler hastalıklar, tip 2 diyabet ve felç açısından önemli bir risk faktörü olan yüksek kolesterol, dünya genelinde milyonlarca kişiyi etkiliyor. Yeni bir çalışma ise beslenmede yapılacak küçük ama doğru değişikliklerin, uzun vadeli sağlık sonuçlarında büyük fark yaratabileceğini gösteriyor.
25 bin kişiincelendi
Scientific Reports’ta yayımlanan araştırma, 2001–2018 yılları arasında Ulusal Sağlık ve Beslenme İncelemesi’ne (NHANES) katılan, yüksek kolesterolü olan 25 bin 383 yetişkini 9 yıl boyunca takip etti. Amaç, gıdalardan alınan antioksidan seviyelerinin ölüm riskleriyle ilişkisini incelemekti.
Bu kapsamda araştırmacılar, altı temel antioksidanın (çinko, selenyum, toplam karotenoidler, A, C ve E vitamini) yer aldığı Bileşik Diyet Antioksidan İndeksi (CDAI) puanlarını hesaplayarak katılımcıları düşükten yükseğe dört gruba ayırdı.
Ölüm riski yüzde 21’e kadar düşüyor
Takip süresinde 3bin 810 genel ölüm, 1.218 kalp-damar kaynaklı ölüm ve 883 kanser ölümü kaydedildi. Sonuçlar ise oldukça dikkat çekiciydi; en yüksek antioksidan alımına sahip grupta tüm nedenlere bağlı ölüm riski yü21 daha düşük. Kalp hastalıklarına bağlı ölüm riski yüzde 27 azalıyor.
Kanserden ölüm riski yüzde 28 daha düşük
Araştırmada özellikle E vitamininin en güçlü koruyucu etkiye sahip olduğu vurgulandı. Diğer antioksidanlar ise daha değişken sonuçlar verdi. Bilim insanları ayrıca antioksidan alımının vücuttaki inflamasyon belirteçlerini düşürdüğünü, bunun da ölüm riskindeki azalmanın küçük bir bölümünü açıkladığını belirtti.
Antioksidan alımı artırılmalı!
Uzmanlara göre antioksidanlar, oksidatif stres ve inflamasyon gibi süreçleri azaltarak yüksek kolesterolü olan bireylerde sağlık risklerini hafifletebilir. Ancak bu çalışma bir neden-sonuç ilişkisi kanıtlamıyor; yalnızca güçlü bir bağlantıya işaret ediyor.
Yine de araştırmacılar, yüksek kolesterolü olan bireylerin beslenmelerini gözden geçirmelerinin ve antioksidan alımını artırmalarının önemli bir adım olabileceğini söylüyor.
Hangi besinler öne çıkıyor?
- E vitamini kaynakları: Badem, fındık, ayçiçeği çekirdeği, ıspanak, brokoli, kivi, mango
- Karotenoid açısından zengin gıdalar: Havuç, tatlı patates, dolmalık biber, domates, balkabağı türler
- C vitamini kaynakları: Turunçgiller, çilek, biber, brokoli
- Çinko ve selenyum kaynakları: Deniz ürünleri, brezilya fıstığı, tam tahıllar, kuruyemişler ve baklagiller
Uzmanlar, tek bir antioksidan veya besine odaklanmak yerine; sebze, meyve, tam tahıl, kuruyemiş ve baklagillerden zengin çeşitli bir beslenme modelinin çok daha etkili olduğunun altını çiziyor.
“Kişiye Özel Bir Plan Şart”
Diyetisyenler, yüksek kolesterolü olan kişilerin kendi ihtiyaçlarına uygun bir beslenme düzeni oluşturmak için uzman desteği alması gerektiğini belirtiyor. Antioksidan ağırlıklı beslenme, kolesterol yönetiminin yalnızca bir ayağını oluşturuyor; ilaç tedavisi, yaşam tarzı düzenlemeleri ve düzenli kontrollerle birlikte değerlendirildiğinde en iyi sonuçlara ulaşılabiliyor.
