Türkiye’den Avrupa Birliği ülkelerine gönderilen taze biber ve domateslerde, AB’nin maksimum kalıntı limitlerini (MRL) aşan pestisit tespitleri yeniden gündemde.
Biberde 21 kat fazla tarım zehri
Bulgaristan’ın 5–17 Aralık 2025 tarihleri arasında yayımladığı üç ayrı sınır reddi bildiriminde, özellikle tatlı biberlerde formetanat ve indoksakarb düzeylerinin yasal sınırların çok üzerinde olduğu açıklandı. Domateslerde ise asetamiprid kalıntısının limitleri aştığı belirtildi.
Bulgar makamlarının bildirimine göre, Türkiye çıkışlı biberlerde yapılan analizlerde formetanat 0,214 mg/kg seviyesinde ölçüldü.
AB mevzuatında formetanat için uygulanan varsayılan MRL 0,01 mg/kg olduğu için tespit edilen değer 21 kata ulaştı ve ürün imha edildi.
Domatesler için iade kararı
Benzer şekilde, tatlı biberlerde belirlenen indoksakarb 0,175 mg/kg düzeyi de yine 0,01 mg/kg’lık MRL’nin 17 kat üzerinde bulundu.
Her iki gönderi de sınırda durdurularak iç piyasaya girişine izin verilmedi. Taze domateslerde yapılan kontrolde ise asetamiprid 0,175 mg/kg seviyesine ulaştı.
Bu değer, domates için geçerli olan 0,06 mg/kg MRL’nin yaklaşık 3 katı olarak kaydedildi ve ürün geri gönderildi.
AB’nin 396/2005 sayılı Pestisit Kalıntı Mevzuatı, sağlık açısından güvenli kabul edilen üst sınırları belirliyor ve limit üstü her durumda ürünün ithalatına izin verilmiyor.
Pestisitlerin zararları neler?
Formetanat, sinir sistemi üzerinde güçlü etkiye sahip bir karbamat insektisit olarak sınıflandırılırken; indoksakarb, böceklerin sinir iletimini durdurarak toksik etki gösteren oksadiazin grubunda yer alıyor.
Asetamiprid ise neonikotinoid grubundan olup özellikle arılar için toksisitesi ve insanlarda uzun süreli maruziyet riskleri nedeniyle AB’de yakından izleniyor.
Bu kalıntıların yüksek düzeyde bulunması, tüketici sağlığı açısından özellikle akut nörotoksik etkiler, baş dönmesi, mide-bağırsak belirtileri ve uzun vadede gelişebilecek endokrin etkiler gibi riskler nedeniyle kabul edilmiyor.
