Northwestern Üniversitesi'nin Querrey InQbation Laboratuvarı bünyesinde geliştirilen ve Chang Robotics’in bir yan kuruluşu olan GO-Eco tarafından ticarileştirilen grafen oksit kaplama, suya ve yağa karşı yüksek direnç sunarken, kağıt bazlı ambalajların dayanıklılığını da yüzde 30 ila yüzde 50 oranında artırıyor. Üstelik kaplama, çevre ve insan sağlığı açısından risk oluşturan PFAS (perfloroalkil ve polifloroalkil maddeler) kimyasallarını içermiyor.
Kaplamanın ortak geliştiricisi ve Chang Robotics’in baş bilim insanı Timothy Wei, “Bu sadece bir malzeme yeniliği değil; pazara hazır bir çözüm. GO-Eco’yu laboratuvardan üretim sahasına taşımak, tüm gıda ambalaj sektörünü dönüştürebilecek potansiyele sahip” dedi.
PFAS yasakları alternatifleri zorunlu kılıyor
ABD’de 2024 yılı itibarıyla 13 eyalet, gıda ambalajlarında PFAS kullanımını yasaklayan düzenlemeleri yürürlüğe koydu. Artan düzenleyici baskılar, PFAS’sız ambalaj çözümlerine olan ihtiyacı daha da artırmış durumda. GO-Eco’nun verilerine göre, ABD her yıl yaklaşık 14 milyon metrik ton kağıt bazlı ambalaj üretiyor ve bu ürünlerin çoğu halen PFAS içeren kaplamalarla korunuyor.
Yeni kaplama, Western Michigan Üniversitesi’nin pilot tesisinde yapılan bağımsız testlerden geçti. Kaplamanın kalıplanmış elyaf, karton ve mukavva gibi farklı ambalaj türlerinde etkili olduğu doğrulandı.
FDA onayı bekleniyor
GO-Eco şu anda kaplamanın FDA onayı için çalışmalar yürütüyor ve ürünün geri dönüştürülebilirlik ile kompostlanabilirlik belgelerini almayı hedefliyor. Aynı zamanda tam ölçekli üretim denemelerine de başlandı.
Türkiye bu trende ayak uydurabilir mi?
Dünyada PFAS’sız ambalaj çözümlerine yöneliş hız kazanırken, bu gelişmeler Türkiye için de önemli sinyaller veriyor. Son yıllarda çevre dostu ve sürdürülebilir ambalaj çözümleri konusunda artan farkındalık, Türkiye’de de benzer uygulamaların önünü açabilir.
Uzmanlara göre Türkiye, özellikle kağıt bazlı ambalaj üretiminde ciddi bir potansiyele sahip. Yerli üreticiler, PFAS yasağına hazırlıklı ülkelerle rekabet edebilmek adına benzer çevreci kaplama çözümlerine yönelmek zorunda kalabilir. Üniversiteler ve Ar-Ge merkezleriyle yapılacak iş birlikleri sayesinde, grafen oksit gibi ileri teknolojiler Türkiye’de de uygulanabilir hale gelebilir.
Türkiye için stratejik hamle olur
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yeşil dönüşüm ve atık yönetimi konularında attığı adımlar göz önüne alındığında, Türkiye’nin PFAS’sız gıda ambalajları konusunda yasal ve teknik altyapı oluşturması, hem ihracat potansiyeli hem de iç pazar açısından stratejik bir hamle olur.
