Beverage Plant Research dergisinde yayımlanan çalışmada, çayın geleneksel şekilde demlenerek tüketildiğinde genel olarak güvenli ve sağlığı destekleyici olduğu; en belirgin olumlu etkilerin ise yeşil çayda görüldüğü belirtildi.
Kalp sağlığında en güçlü etki yeşil çayda
Araştırmanın en net sonucu, çayın özellikle de yeşil çayın kalp ve damar sağlığını koruyucu etkileri. Geniş çaplı kohort çalışmaları, günde 1,5–3 fincan çay içen kişilerde; kardiyovasküler hastalık riskinin azaldığı, tüm nedenlere bağlı ölüm oranlarının düştüğü, kan basıncı, kolesterol ve damar fonksiyonlarında da iyileşme görüldü. Ayrıca polifenollerin LDL kolesterolü düşürdüğü, damar iç yüzeyini koruduğu ve inflamasyonu azalttığı bilimsel olarak gösterilmiş durumda.
Kanser üzerindeki etkiler karmaşık ama umut verici
Yeşil çayın kanser riskini azaltabileceğine dair veriler bulunsa da sonuçlar kanser türüne ve popülasyona göre değişiyor. Meta-analizlere göre düzenli yeşil çay tüketimi özellikle; ağız kanseri, kolon kanseri, kadınlarda akciğer kanseri riskinde azalma ile ilişkilendiriliyor.
Yeşil çay kilo vermede de etkili
Kateşin açısından zengin yeşil çay preparatları, özellikle fazla kilolu bireylerde; vücut ağırlığını azalttığı, yağ kütlesini düşürdüğü, LDL kolesterolü ve oksidatif stresi azalttığı yönünde tutarlı bulgular sunuyor.
Diyabet için tablo daha karmaşık
Bazı büyük çalışmalar diyabet riskini azaltabileceğini gösterirken, bazı popülasyonlarda riskin arttığı da bildiriliyor. Bu nedenle diyabetle ilgili etkiler hâlâ net değil. Çin ve Japonya’dan gelen epidemiyolojik veriler, düzenli çay tüketen kişilerde; bilişsel gerilemenin yavaşladığını, bellek performansının daha iyi olduğunu, Alzheimer ile ilişkilendirilen bazı biyobelirteçlerin daha düşük olduğunu gösteriyor.
Çayın kendine özgü bileşeni olan teanin, stres azaltıcı ve nörokoruyucu etkileri nedeniyle burada öne çıkıyor. Ayrıca kateşin içeren çay özleri yaşlı yetişkinlerde; kas gücünü artırabilir, sarkopeniyi (yaşa bağlı kas kaybı) yavaşlatabilir. Düzenli yeşil çay tüketen kişilerde ise ürik asit seviyelerini düşürebiliyor, inflamasyon belirteçlerini azaltıyor, bağışıklık fonksiyonlarını destekliyor.
Dünya çapında en çok tüketilen içeceklerden biri
Camellia sinensis bitkisinden elde edilen çay, siyah ve yeşil türleriyle dünya genelinde en yaygın içilen içeceklerden biri. Yeşil çay minimal işlendirilirken siyah çay daha fazla oksidasyona uğruyor. Bu farklılık, çayların içerdiği polifenoller üzerinde belirleyici rol oynuyor.
Yeşil çay, yüksek kateşin içeriği ile dikkat çekerken, siyah çay, heaflavin ve thearubigin gibi farklı polifenoller içeriyor. Teanin ve kafein her iki çay türünün bilişsel ve fizyolojik etkilerinde önemli rol oynuyor.
