Avrupa Birliği Gıda ve Yem için Hızlı Alarm Sistemi (RASFF) kayıtlarına yansıyan son iki bildirim, yılın bitimine günler kala Türkiye menşeli taze biberlerdeki gıda güvenliği riskini bir kez daha gündeme taşıdı. Bildirimlerin ikisi de aynı ürünü işaret ediyor: taze biber.
NÖROLOJİK HASARA NEDEN OLAN ZEHİRLER BİBERDE
İlk bildirime göre Türkiye’den gönderilen bir parti taze biberde flonicamid adlı pestisit, yasal sınırın yaklaşık altı katı düzeyde tespit edildi.
Analiz sonucunda ölçülen kalıntı miktarı 1,872 mg/kg olarak kaydedilirken, Avrupa Birliği’nde bu etken madde için izin verilen azami kalıntı limiti 0,3 mg/kg seviyesinde bulunuyor. Bu parti biberler, AB sınır kapısından geri çevrildi.
TARIM ZEHİRLERİ 5 VE 6 KAT FAZLA
Aynı gün sisteme giren ikinci bildirimde ise yine Türkiye menşeli taze biberlerde bu kez fosthiazate kalıntısı saptandı. Ölçülen değer, yasal limitin yaklaşık beş katı düzeyindeydi. Bu ürünler için geri gönderim değil, doğrudan imha kararı verildi.
Aynı ürün, aynı risk
Uzmanlara göre bu iki bildirim tekil bir hata olmaktan çok, üretim ve denetim zincirindeki yapısal sorunlara işaret ediyor. Türkiye’den AB’ye gönderilen sebzelerde özellikle biber, domates ve narenciye gibi ürünlerde pestisit kalıntısı kaynaklı bildirimlerin tekrarlanması dikkat çekiyor. Yılın farklı dönemlerinde benzer etken maddelerle yapılan bildirimler, kalıntı sorununun sezonluk değil kronik bir nitelik taşıdığını gösteriyor.
FLONİCAMİD'İN ZARARLARI NELER?
Flonicamid ve fosthiazate, tarımda zararlılarla mücadele amacıyla kullanılan kimyasal maddeler arasında yer alıyor. Ancak bilimsel çalışmalara göre bu maddelere uzun süreli veya yüksek dozda maruz kalınması, özellikle sinir sistemi, hormonal denge ve karaciğer fonksiyonları üzerinde olumsuz etkilere yol açabiliyor.
Fosthiazate'nin zararları neler?
Fosthiazate, organofosfat benzeri etki mekanizması nedeniyle sinir iletimini etkileyebilen maddeler grubunda değerlendiriliyor.
Flonicamid için ise deneysel çalışmalarda, yüksek maruziyet durumlarında nörolojik etkiler ve metabolik bozulmalar rapor edilmiş durumda.
Gıda güvenliği uzmanları, tek bir üründen alınan düşük dozların akut zehirlenmeye yol açmasının zor olduğunu, ancak farklı gıdalardan gelen kümülatif pestisit maruziyetinin uzun vadede sağlık riskini artırdığına dikkat çekiyor. Özellikle çocuklar, hamileler ve bağışıklık sistemi hassas bireyler için bu risk daha da büyüyor.
