Yeni nesil bir zayıflama ilacı Ozempic.
Çevir, bas, karnına iğneyi vur ve zayıfla.
İlaç o kadar popüler oldu ki Amerika’da bu yıl obezite artış oranı ilk kez düşüşe geçti.
İlacın keşfi ise biraz uzun hikaye.
Gila canavarı denen bir sürüngenin sindirim sisteminin araştırılması sırasında, bu hayvanın acıkmadığı, yılda sadece 2 büyük öğün yemesine rağmen, kan şekerinin inip çıkmadığı fark ediliyor. Bunu sağlayanın ise Exendin-4 adlı bir hormon olduğu anlaşılıyor.
Exendin-4 adlı hormonun ise çok benzeri insanoğlunda mevcut; adı da GLP-1. Ancak bu hayvanla kıyaslandığında bize tokluk hissi veren ve iyi bir kan şekeri sağlayan GLP-1 hormonumuz birkaç saatte yok oluyor. Exendin-4 ise uzun zaman dolaşımda kalıyordu.
İşte Ozempic ve benzeri ilaçlar ile bu durum taklit edilmeye çalışıldı.
Aslında Tip 2 Diyabeti iyileştirmek için üretilen bu ilaç, kullananlarda zayıflamaya yol açması ile oldukça popüler hale geldi. Popüler olan herşey gibi, Ozempic’te amacı dışında kullanılınca endişe verici bir tablo oluşmaya başladı.
Çünkü kişilerin, tıbbi anlamda ihtiyaç duymasa da, sadece 3-5 kilo verebilmek için bile ilaca başvurması, bir kötüye kullanım olduğunu göstermekte. Bu durum gerçekten ilaca ihtiyacı olanların ulaşmasına engel teşkil edebilir.
Ayrıca diyet ve yaşam tarzı müdahaleleri ile zayıflayabilecek ve hastalıklarından kurtulabilecek kişilerin kolaya kaçmasına yol açabilir.
Bunların dışında, kişi diyet ve yaşam tarzı değişikliğini hayatına geçirmez ve sadece ilaca bağlı bir zayıflama gerçekleştirir ise, ilacı kullanmayı bıraktığında yeniden ve hızlıca kilo almaya başlamaktadır.
Ozempic kullananlarda görülebilecek bazı yan etkiler de mevcut elbette; kusma, bulantı, reflü, pankreatit, tiroid tümörü, yemek yeme güçlüğü, saç dökülmesi, gibi…
Yağ yakan bakteri Akkermansia Muciniphila
Kilo verme, iştah kontrolü, kan şekeri kontrolü gibi bir çok açıdan işe yaradığı düşünülen bu ilacı almadan aynı sonuçları elde edebilir miyiz?
Gelin size bunu yapabilmek için bize yardımcı olacak bir bakteriden bahsedeyim;
Evet ilaç yerine bağırsaklarımızda hali hazırda var olan bir bakteri.
Adı: Akkermansia Muciniphila.
Bu bakteri sağlıklı bireylerin bağırsaklarında bolca bulunur.
Çalışmalar, bağırsakta Akkermansia bakterisinin bolluğunun obezite, Tip 2 Diyabet ve birçok metabolik bozukluğun önüne geçtiğini ifade etmektedir. Yapılan fare deneylerinde ise bu bakteri glikoz toleransını düzenlemiştir.
Dahası, yüksek Akkermansia oranının, kullanılan şeker ilaçlarının etkinliğini artırdığı ifade edilmiştir. Enerji dengesi ve glikoz tolerasyonunda önemli ölçüde faydalar sağlamıştır.
Akkermansia ile yapılan ilk deneysel çalışma 2013 yılına dayanmaktadır.
Everard ve arkadaşları, yüksek yağlı diyetle oluşan diyabet ve obeziteye sahip farelerde A. muciniphila bolluğunun azaldığını ve sonrasında ise farelerin metabolik fonksiyonunun canlı bir şekilde A. Muciniphila'nın mide içine uygulanmasıyla iyileştirilebileceğini bildirmiştir . Dolayısı ile kötü bir beslenme şekli ile Akkermansia azalabilmekte ancak dışarıdan takviye ile miktarı artırılabilmektedir.
2017 yılında Hanninen ve arkadaşlarının yaptığı bir çalışmada, kan şekeri iyi seyreden farelerin bağırsak mikrobiyotasının (genel bakteri popülasyonunun), kan şekeri yüksek olan farelere nakledilmesinin diyabete bağlı hastalıkları azaltmadığını, ancak tek başına A. Muciniphila'nın yüksek diyabet yatkınlığı olan farelere nakledilmesinin diyabete bağlı hastalıkları azaltabileceğini saptamıştır.
Bu nedenle, bu doğrudan müdahale çalışmalarına dayanarak, A. Muciniphila metabolik bozuklukları tedavi etmek için çok umut veren faydalı bir mikrop olduğu düşünülmetedir. 
Yapılan bir müdahale çalışmasında, aşırı kilolu ve obez 49 kişi ile yapılan bir çalışmada, 6 hafta kalori kısıtlı, 6 hafta ise kalori sabitleme diyeti yapan kişilerin, diyetin başında, kalori kısıtlaması sonrası ve diyetin sonunda, dışkıda Akkermansia miktarı, ayrıca biyoklinik parametreleri ölçülmüştür. Başlangıçta Akkermansia bolluğuna sahip kişiler, özellikle açlık kan şekeri, kan yağları, ve vücut yağ dağılımında en sağlıklı durumu sergilemişler. Kalori kısıtlamasından sonra da Akkermansia oranı bu kişilerde yine diğer gruba göre yüksek seyretmiş.
2017’ de yapılan başka bir çalışmaya göre ise Akkermansia’nın ağız yolu ile alınmasının bir sakıncası olmadığını ve metabolik hastalıkların önlenmesinde etkili bir ajan olduğunu gösterilmiştir.
Obezitesi ve hatta Tip 2 Diyabeti olan bireylerin, bağırsak bakterilerinin türü ve çeşitliliği, sağlıklı kişilerden oldukça farklı olduğu bilinmektedir. Yağ parçalayıcı bir bakteri olan Akkermansia muciniphila'nın bolluğu , vücut yağ kütlesi ve glikoz intoleransı ile ters orantılıdır. Yani Akkermansia çoksa, kişiler normal kiloda ve iyi bir kan şekeri profiline sahip, Akkermansia az ise daha kilolu ve diyabetli olabilmektedir.
Akkermansia' bakteris sayısını nasıl artırırız?
Akkermansia’yı diyetle destekleyebilir ve sayısını artırabiliriz.
• Örneğin FODMAP diyeti uygulamak; (oligofruktoz ve fermente edilebilir oligosakkaritler, disakkaritler, monosakkaritler ve polioller) diyetiyle A. muciniphila'da artış olurken, lifsiz diyetle beslenen kişilerde Akkermansia’ da azalma olmuştur
• Özellikle lif tüketiminde inülin tipi fruktanlar Akkermansia’ yı artırmıştır.
İnülin içeren besinlere örnek olarak; hindiba, muz, kuşkonmaz, sarımsak, yer elması, soğan, yulaf, soya fasulyesi, sayılabilir.
• Ayrıca tam tahıllı gıdalar, örneğin tam buğday makarna, bulgur, karabuğday gibi iyi tahılları diyetimize eklememiz iyi bakterileri besleyebilmemiz ve sayısınız artırmamız açısından faydalı olacaktır.
• Her gün beslenme rutinlerimize en az 3 fermente ürün eklememiz bağırsakta iyi bakterilerin yerleşmesini kolaylaştıracaktır. Zeytin, yoğurt, kefir, tarhana ve ev yapımı turşular gibi yiyecekleri fermente gıdalara örnek olarak sayabiliriz.
Tam tersi olarak, diyette fazla doymuş yağ, yüksek sodyum veya basit şeker alımı, paketli gıdaların fazla tüketimi, kızartmalar, gıda katkı ve boya maddelerinin tüketimi Akkermansia sayısını olumsuz yönde etkilemektedir.
Bu makaleyi yazmaktaki amacım, iyi beslenerek, bağırsakta bize faydalı olan bakteri çeşitliliğini artırmak ve böylece hastalıklara yol açan bakterileri azaltmak, zayıflamak ya da sağlıklı olabilmek adına, ilaç veya başka bir müdahaleye gerek kalmadan, doğal yollardan bu durumun başarılabileceğini sizlere ifade edebilmektir.
Çünkü yüzyıllar önce Hipokrat’ın dediği gibi “ Bütün hastalıklar bağırsakta başlar ve bağırsak hasta ise vücudun geri kalanı da hastadır.”
• Akkermansia muciniphila and improved metabolic health during a dietary intervention in obesity: relationship with gut microbiome richness and ecology,
Dao MC, et al. Gut 2016;65:426–436. doi:10.1136/gutjnl-2014-308778
• Akkermansia muciniphila is a promising probiotic, https://doi.org/10.1111/1751-7915.13410
• Akkermansia muciniphila and improved metabolic health during a dietary intervention in obesity: relationship with gut microbiome richness and ecology, Gut. 2016 Mar;65(3):426-36.
• A next generation probiotic, Akkermansia muciniphila, Pages 3227-3236 | Received 08 May 2018, Accepted 27 Aug 2018, Published online: 29 Oct 2018
