Çek Cumhuriyeti’nde hepatit A vakaları son aylarda endişe verici bir hızla artıyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre 05 Ekim 2025 itibarıyla 1.842’den fazla doğrulanmış vaka tespit edilirken, en az 21 kişi hayatını kaybetti.
Bu tablo, ülkenin 1980’den bu yana yaşadığı en büyük hepatit A salgını olarak kayıtlara geçti.
Salgının merkez üssü Prag
Vakaların yaklaşık %40’ı başkent Prag’da görülüyor. Kentte yıl başından bu yana 890 vaka bildirildi, bunların 160’ı çocuk.
Sadece geçtiğimiz hafta şehirde 60’tan fazla yeni vaka kaydedildi; bu sayı, son üç yılda görülen toplam vakayla neredeyse eşit.
Yetkililer, virüsün artık başkentten Ostrava gibi diğer bölgelere de yayılmaya başladığını doğruladı.
1980’de çilek, şimdi nedeni belirsiz
Çekya tarihindeki en büyük hepatit A salgını 1979-1980 yıllarında yaşanmış; ithal çileklerle bağlantılı olarak 32.000’den fazla kişi hastalanmıştı.
Bu nedenle, yeni vakalardaki artış kamuoyunda “gıda kaynaklı bir salgın mı?” sorusunu gündeme taşıdı.
Yetkililer kesin bir kaynağı doğrulamasa da, bulaşma yolları arasında kirli gıda ve yüzeyler bulunuyor.
Benzer bir tablo bu yılın Mart ayında Hollanda’da da görülmüştü.
Polonya’dan ithal edilen dondurulmuş yaban mersinlerinin, oradaki hepatit A salgınının kaynağı olduğu belirlenmişti.
Bu durum, Avrupa’da donmuş meyveler ve gıda zincirindeki hijyen eksikliklerine ilişkin yeni bir farkındalık dalgası başlatmıştı.
Bağışıklık zayıf, virüs dirençli
Uzmanlara göre, düşük aşılama oranı ve on yıllardır büyük salgın yaşanmaması, toplum genelinde bağışıklığın zayıflamasına yol açtı.
Bu yıl 112 binden fazla kişi hepatit A aşısı olsa da, virüsün yüzeylerde uzun süre kalabilmesi ve yüksek nüfus yoğunluğu, yayılmayı hızlandırıyor.
Salgında dikkat çeken bir diğer nokta ise, vakaların çocuklardan yetişkinlere kayması; özellikle yaşlı ve kronik karaciğer hastalığı olan bireylerde ölüm riski çok daha yüksek.
Orta Avrupa genelinde alarm
Çekya’daki bu artış yalnız değil. Slovakya, Avusturya ve Macaristan gibi komşu ülkelerde de hepatit A vakalarında belirgin bir yükseliş bildiriliyor.
Yetkililer, bölgesel düzeyde gıda kaynaklı bulaşma zincirlerinin araştırıldığını açıkladı.
Gıda zincirinde iz sürülüyor
Hepatit A virüsü, çoğu zaman pişmemiş veya dondurulmuş meyveler, yetersiz yıkanmış sebzeler ve kontamine su kaynakları aracılığıyla bulaşabiliyor.
Bu nedenle salgının nedeni henüz netleşmemiş olsa da, gıda güvenliği laboratuvarlarında geniş çaplı analizlerin sürdüğü belirtiliyor.
