Yemeğimize eklenen tüm şekerler 'serbest şekerler' olarak sınıflandırılır. Aşırı tüketilmesi kolaydır, örneğin bir kutu meşrubat içebilirsiniz ancak bir oturuşta dört elma yemezsiniz çünkü taze meyvelerdeki lifler sizi tok hissettirir. Dengeli bir beslenme için serbest şekerler gerekli değildir
Bal daha mı sağlıklı?
Bal da serbest şekerdir. Şekeri düşündüğümüzde, genellikle sofra şekeri aklımıza gelir. Ancak bu tatlı tadı olan, enerji yoğun karbonhidratlar için genel bir terimdir. Sofra şekeri, birbirine bağlanmış iki basit şekerden oluşur. Bu basit şekerler glikoz ve fruktozdur. Bal da glikoz ve fruktozdan oluşur. Genellikle balın şekere göre daha sağlıklı bir alternatif olduğuna inanılır. Bu doğru değildir; bal bir şekerdir. Bal, akçaağaç şurubu, agave nektarı ve pirinç malt şurubu 'serbest şekerler' kulübündedir ve kısıtlanması gerekir.
Fruktoz ile glikoz arasındaki fark nedir?
Genel kanı, fruktoz ile glikoz arasında sağlık açısından anlamlı bir fark olmadığı yönünde. Vücuttaki tüm hücreler glikozu işleyebilirken, yalnızca karaciğer yüksek miktarda fruktozu işleyebilir, bu da aşırı tüketimin karaciğeri zorlayabileceği anlamına gelir, ancak normal bir diyette bu pek olası değil. Fruktozun bazı hormonların, özellikle beyne açlık sinyali veren ghrelin ve tokluk hissi yaratan leptinin düzgün çalışmasına müdahale ettiği öne sürülür. Bu, aşırı yememize neden olabilir.
Fruktozun glisemik indeksi glikozdan daha düşük olduğundan, 2015 yılı itibarıyla Avrupa'da fruktoz yerine başka şekerler kullanan gıda üreticileri ürünlerine sağlık beyanı koyabiliyor.
Şekeri bırakmak neden bu kadar zor?
Yaşam deneyimlerimiz ve şeker 'yüksekliği' nedeniyle şekeri hazla ilişkilendiririz. Hayatımız boyunca şekeri hazla ilişkilendirdik. Bir ödül biçimi olarak verilir ve kutlamalarda tüketiriz. Serbest şeker tükettiğimizde, bunlar kan dolaşımımız tarafından hızla emilir ve haz ve enerji artışı yaşarız. Ancak daha sonra bir 'şeker çöküşü' yaşarız. Bunlar daha fazla şeker istememize neden olur ve istek ve çöküş döngüsü devam eder.
Ancak şekerden zevk almayı öğrendiğimiz gibi, tat tomurcuklarımıza daha az tatlı yiyeceklerden zevk almayı da öğretebiliriz. Ancak bu zaman alır, bu yüzden buna bağlı kalın.
Şeker isteğimi nasıl giderebilirim?
Beyninizi daha az tatlı yiyecekler tüketmeye alıştırın ve elinizin altında daha sağlıklı atıştırmalık alternatifleri bulundurun. Elinizin altında fındık ve tohum gibi sağlıklı atıştırmalıklar bulundurun. Bunlar yağ ve protein açısından zengindir ve bu nedenle açlığı uzak tutmak için faydalıdır.
Sütlü veya beyaz çikolatadan daha düşük şeker içeriğine sahip olan, az miktarda kaliteli bitter çikolata (en az yüzde 70 kakao kurusu) tüketin.
Tatlı ihtiyacınızı karşılamak için yulaf lapanıza bir miktar kakao veya tarçın serpebilirsiniz.
Stevia sağlıklı mı?
Stevia gibi şeker alternatifleri şekersiz pişirme için faydalı olabilir. Stevia, bir bitkiden elde edilen doğal bir tatlandırıcı. Neredeyse kalorisizdir, kan şekeri seviyelerini etkilemez ve diş çürümesine neden olmaz. Ancak yapay olarak tatlandırılmış olsalar bile tatlı şeyler yemeye devam ederseniz, tatlı yiyecekleri arzulamaya devam edeceğinize dikkat edin.
Şeker istekleri genellikle şeker yediğimizde aldığımız hazza dayalı zihinsel bir olgudur. Kısa bir yürüyüşe çıkarak, kitap okuyarak veya biraz müzik dinleyerek dikkatinizi dağıtın.
Gıda etiketlerinde ilave şeker olup olmadığını nasıl kontrol edebilirim?
100 gr'daki içerik listesini ve besin değerlerini okuyun. Gıda üreticileri, gıdalara ne kadar şeker eklediklerini belirtmek zorunda değiller; bunun yerine toplam şeker miktarını belirtiyorlar.
Besin etiketindeki 'karbonhidratlar (şekerler)' kısmına bakın. Toplam şeker içeriği 100g başına 22,5g'dan fazlaysa gıda şeker açısından yüksek olduğu anlamına gelir. 100g başına 5g'dan azsa gıda şeker açısından düşüktür.
SAKAROZ VE MALTOZ DA ŞEKER
İçindekiler listesinde şekerin nerede göründüğünü kontrol edin. Eğer listenin başındaysa, yiyecek muhtemelen ilave şeker açısından yüksektir.
Şekerin bu isimler altında da saklanıp saklanmadığını kontrol edin: Sakaroz, glikoz, maltoz, laktoz, fruktoz, pekmez, hidrolize nişasta, agave nektarı, mısır şurubu, pirinç malt şurubu, bal, altın şurup