Sabah buharı tüten bir fincan kahvenin kokusu çoğu insan için sadece bir ritüel… Ama Norveç’te yapılan yeni bir araştırma, o rutinin sandığımızdan çok daha fazlası olabileceğini söylüyor: Hücrelerimizin yaşlanma hızını yavaşlatmak.
Faydası orta dozda
BMJ Mental Health’te yayımlanan çalışma, ciddi psikiyatrik rahatsızlıkları olan bireylerin günde 3–4 fincan kahve içmeleri halinde, hücresel yaşlanmanın belirleyicisi olan telomerlerin kayda değer biçimde daha uzun kaldığını ortaya koydu. Araştırmacılar bu farkın, kahve içmeyenlere kıyasla yaklaşık 5 yıl daha genç bir biyolojik yaş anlamına gelebileceğini belirtiyor. Üstelik bu etki, kahveyi fazla kaçıranlarda görülmüyor; fayda tam da orta dozda zirve yapıyor.
Kahve tüketimiyle yaşlanma arasında bağlantı nedir?
Norveç’te 436 yetişkin üzerinde yapılan araştırma, şizofreni, bipolar bozukluk ve psikoz gibi ciddi ruhsal hastalığı olan bireylerde günlük kahve tüketimi ile telomer uzunluğu arasındaki ilişkiyi inceledi. Katılımcılar kahve alışkanlıklarına göre dört gruba ayrıldı. Çalışma; hiç kahve içmeyenler, 1–2 fincan tüketenler, 3–4 fincan tüketenler, 5 fincan ve üzeri tüketenler arasında yapıldı. 
Sonuçlar FDA’nın belirlediği ölçü ile uyumlu
Sonuçlar J-eğrisi şeklinde bir ilişki ortaya koydu. En uzun telomerler 3–4 fincan kahve içenlerde gözlendi. 5 fincan ve üzeri tüketimde telomerler yeniden kısalmaya başladı. Bu bulgu, NHS ve FDA gibi otoritelerin önerdiği günlük maksimum 400 mg kafein (yaklaşık 4 fincan kahve) sınırıyla da örtüşüyor.
Telomerler neden önemli?
Telomerler, kromozomların uçlarını koruyarak hücrelerin yaşlanma hızını belirliyor. Yaşla birlikte doğal olarak kısalıyorlar; ancak ciddi psikiyatrik hastalığı olan bireylerde bu süreç daha hızlı gerçekleşiyor. Kahvenin içerdiği antioksidan ve anti-inflamatuar bileşikler, telomer kaybını yavaşlatarak hücresel düzeyde koruyucu etki sağlayabilir. Araştırma ekibi, özellikle bu hasta grubunda görülen yüksek oksidatif stres nedeniyle kahve tüketiminin biyolojik açıdan anlamlı bir destek sunabileceğini vurguluyor.
Sigara içenlerde kahve tüketimi daha mı yüksek?
Katılımcıların yüzde 77’si sigara içiyordu ve sigaranın kafein metabolizmasını hızlandırması nedeniyle ağır kahve tüketicilerinin büyük kısmının uzun yıllardır sigara kullandığı da belirlendi. Bu durum çalışmanın sınırlamalarından biri olarak kabul edildi. Araştırmacılar, ölçülü kahve tüketiminde telomerlerin korunduğunu, ancak aşırı tüketimde bunun tersine dönebileceğini belirtiyor: “Günlük önerilen miktardan fazla kahve tüketmek, reaktif oksijen türlerini artırarak hücresel hasara ve telomer kısalmasına yol açabilir.”
