Günümüzün modern yaşamı, çoğumuzu farkında bile olmadan saatlerce sandalyeye bağlıyor. Bilgisayar başında çalışanlar, uzun yol yapanlar ya da akşamlarını koltukta geçirenler için “hareketsizlik”, artık sessiz ama ciddi bir sağlık riski. Ancak yeni bir araştırma, bu riskleri azaltmanın şaşırtıcı derecede basit ve keyifli bir yolu olabileceğini gösteriyor: flavanol açısından zengin besinler.
Birmingham Üniversitesi tarafından yürütülen ve The Journal of Physiology dergisinde yayımlanan çalışmaya göre; kakao, çay, elma, çilek gibi flavanol bakımından zengin gıdalar, uzun süre kesintisiz oturmanın damar fonksiyonları üzerindeki olumsuz etkilerini azaltabiliyor.
Oturmak damarları zorluyor
Araştırmacılar, genç yetişkinlerin günde ortalama 6 saatten fazla oturarak vakit geçirdiğini ve bunun kan damarlarının esnekliğini azalttığını vurguluyor. Önceki bilimsel veriler, damarların genişleme kapasitesinde yalnızca yüzde 1’lik bir düşüşün bile, kalp-damar hastalıkları riskini yüzde 13 artırabildiğini ortaya koyuyor. Bu risk; kalp krizi, inme ve yüksek tansiyon gibi ciddi sağlık sorunlarını da kapsıyor.
Flavanoller neden önemli?
Flavanoller; kakao çekirdekleri, siyah ve yeşil çay, bazı meyveler ve kuruyemişlerde bulunan doğal bitkisel bileşikler. Daha önce yapılan çalışmalar, flavanollerin özellikle stres ve hareketsizlik gibi durumlarda damarları koruyucu etki gösterebildiğini ortaya koymuştu.
Birmingham Üniversitesi Beslenme Bilimleri Bölümü’nden çalışmanın baş yazarı Dr. Catarina Rendeiro, konunun önemini şu sözlerle özetliyor: “Hareket etmesek bile vücudumuz stres altındadır. Uzun süreli oturmanın damar sistemi üzerindeki etkilerini azaltmanın yollarını bulmak, kalp-damar hastalıkları riskini düşürmek açısından kritik.”
Kakao deneyinin çarpıcı sonucu
Araştırmaya, biri yüksek diğeri düşük fitness seviyesine sahip toplam 40 sağlıklı genç erkek katıldı. Katılımcılar, iki saatlik kesintisiz oturma süresinden önce ya yüksek flavanol içeren kakao içeceği ya da düşük flavanol içeren kakao tüketti.
Düşük flavanollü kakao tüketenlerde, kol ve bacak damarlarında kan akışı azaldı. Kan basıncında yükselme ve kas oksijenlenmesinde düşüş gözlemlendi. Yüksek fitness seviyesi bile bu olumsuz etkilere karşı koruyucu olmadı.
Ancak yüksek flavanol içeren kakao tüketen katılımcılarda, iki saatlik oturmaya rağmen damar fonksiyonlarında hiçbir bozulma görülmedi. Bu bulgu, flavanollerin oturmaya bağlı damar fonksiyon kaybını önleyebileceğini gösteren ilk çalışmalardan biri olarak öne çıkıyor.
Formda olmak yetmiyor, beslenme de belirleyici
Çalışmanın ortak yazarı, Birmingham Üniversitesi’nden Prof. Dr. Sam Lucas, sonuçların önemli bir noktaya işaret ettiğini söylüyor: “Sadece fit olmak, uzun süre oturmanın damarlar üzerindeki etkisini önlemeye yetmiyor. Ancak flavanol açısından zengin bir içecek tüketildiğinde, herkes için koruyucu bir etki görüyoruz.”
Flavanol hangi gıdalarda var?
• Doğal kakao ürünleri
• Siyah ve yeşil çay
• Elma, çilek, erik
• Kuruyemişler
