Araştırma, ağız yoluyla alınan polistiren nanoplastiklerin karaciğer hasarına ve glikoz metabolizmasında bozulmalara neden olduğunu gösterdi. Çalışma sonuçları, Amerikan Beslenme Derneği’nin yıllık toplantısı Nutrition 2025’te sunuldu.
Gıda yoluyla alınan plastik, sağlığımızı tehdit ediyor
Plastikler zamanla parçalanarak mikro (5 mm'den küçük) ve nano (100 nanometreden küçük) boyutlara ulaşabiliyor. Bu parçacıklar, deniz canlıları yoluyla ya da doğrudan gıdalarla insan vücuduna girebiliyor. Bilimsel tahminler, bireylerin her yıl 40 bin ila 50 bin arasında mikroplastik parçacığını yuttuğunu gösteriyor.
Kaliforniya Üniversitesi Davis’te doktora adayı olan Amy Parkhurst liderliğinde yürütülen çalışmada, 12 hafta boyunca erkek farelere, insanlarda olası maruziyeti taklit edecek şekilde polistiren içeren bir diyet verildi. Çalışmada kullanılan plastik miktarı, vücut ağırlığı kilogramı başına günlük 60 mg olarak belirlendi.

Karaciğer hasarı ve şeker metabolizmasında bozulmalar gözlemlendi
Nanoplastik tüketen farelerde glikoz intoleransı, artan karaciğer enzim seviyeleri (özellikle alanin aminotransferaz) ve bağırsak geçirgenliğinde artış gözlemlendi. Aynı zamanda, karaciğer işlevini olumsuz etkileyen yüksek bağırsak geçirgenliğinin arttığı tespit edildi.
Parkhurst, "Elde ettiğimiz veriler, plastik maruziyetinin insan sağlığı üzerindeki etkilerini anlamak için daha fazla bilimsel çalışmaya ihtiyaç olduğunu açıkça ortaya koyuyor" açıklamasında bulundu.
Gıda güvenliği politikalarında yeni düzenlemeler gerekebilir
Uzmanlar, bu tür bulguların özellikle gıda ambalajları ve katkı maddeleriyle ilgili düzenlemelerde dikkate alınması gerektiğini vurguluyor. Plastik kaynaklı toksinlerin, kronik hastalık riskini artırabileceği değerlendiriliyor.

Araştırmacılar, nanoplastiklerin diğer organ ve dokular üzerindeki etkilerini daha iyi anlamak için ileri düzey görüntüleme teknikleriyle (örneğin lazer desorpsiyon/iyonizasyon kütle spektrometrisi) yeni çalışmalar planlıyor. Bu araştırmalar, insan sağlığı üzerindeki olası etkilerin daha ayrıntılı analiz edilmesini hedefliyor.