Türkiye’nin ihracat ürünleri arasında önemli bir yer tutan domateste yeni bir gıda güvenliği krizi yaşandı. Avrupa’ya gönderilen cherry domatesler, Bulgaristan’da yapılan rutin pestisit analizinde yasaklı madde klorotalonil kalıntısı içerdiği gerekçesiyle geri çevrildi.
100 kat fazla
Avrupa Birliği Gıda Güvenliği sistemi tarafından paylaşılan sonuçlara göre, domateslerde 0,910 ± 0,455 mg/kg seviyesinde klorotalonil tespit edildi. Oysa AB mevzuatında izin verilen tolere edilebilir limit (MRL) sadece 0,01 mg/kg.
Bu sonuç, gönderilen ürünlerde kalıntı miktarının yasal sınırın neredeyse 100 katı üzerinde olduğunu ortaya koydu. İnceleme raporunun ardından, ürünlerin Avrupa sınırını geçmesine izin verilmedi ve tamamının imha edilmesine karar verildi.
Klorotalonil neden yasaklandı?
Klorotalonil, uzun yıllar boyunca mantar hastalıklarına karşı kullanılan bir tarım ilacıydı. Ancak Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA), 2019 yılında yaptığı bilimsel değerlendirmede bu maddenin kanser riski taşıdığı, DNA hasarına yol açabileceği ve çevrede uzun süre kalıcı etki yarattığı sonucuna vardı. Bunun üzerine Avrupa Birliği, klorotalonilin kullanımını yasakladı.
YASAKLI TARIM İLACI NASIL KULLANIMDA?
Türkiye’de de Tarım ve Orman Bakanlığı, AB kararlarını takip ederek bu kimyasalın tarımsal üretimde kullanımını 2022 yılının sonunda tamamen sonlandırdı. Buna rağmen yapılan analiz, ihracata gönderilen ürünlerde hâlâ yasaklı kalıntıların bulunduğunu gösteriyor.
Sağlığa etkileri endişe veriyor
Bilimsel çalışmalar, klorotalonilin insan sağlığı üzerinde ciddi riskler taşıdığını ortaya koyuyor. Uzmanlara göre bu pestisite uzun süre maruz kalmak:
Karaciğer ve böbrek hasarına,
Endokrin sisteminde bozulmalara,
Bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etkilere,
Ve en önemlisi kanser riskinde artışa yol açabiliyor.
Bu nedenle hem Avrupa Birliği hem de Türkiye, kalıntı limitini en düşük seviyeye indirmiş ve tamamen yasaklamış durumda.
