Öğün atladığımızda metabolizmamızda ne gibi değişiklikler yaşanıyor? Öğün atlandığında, kandaki şeker ve insülin seviyeleri hızla düşer.
Bu durumda vücut, kan şekerini dengelemek için glukagon adlı bir hormonu devreye sokar. Glukagon, karaciğere sinyal göndererek orada depolanmış şekeri (glikojen) kana verir. Eğer bu şeker deposu da tükenirse, vücut enerji için yağ yakmaya başlar.
ARALIKLI ORUÇ ZARARLARI
Bu süreçte, yağ hücreleri parçalanır ve karaciğer, bu yağlardan keton adı verilen maddeler üretir. Beyin de bu ketonları alternatif bir enerji kaynağı olarak kullanmaya başlar.
Aynı zamanda bazı hormonlar da değişir. Örneğin; leptin düşer (bu, vücuda yeterince enerji olmadığını bildirir), Kortizol artar (stres hormonu), Ghrelin adlı bir hormon yükselir (açlık hissini artırır ve büyüme hormonunu tetikler).
Sonuç olarak, vücut yemek bulamayınca enerji üretimini sürdürmek için hormonlarını ve yakıt kaynaklarını ayarlamaya başlar.
Uzun süre yemek yememekle tetiklenen biyolojik değişimler, insan fizyolojisini hem kısa vadede hem de uzun vadede önemli ölçüde etkiler. Öğün atlamanın olası etkileri şunlar olabilir;
Kan şekeri dengesi bozulabilir
Öğün atlandığında vücudun kan şekerini sabit tutmak için devreye soktuğu sistemler (glukagon, keton üretimi vb.) kısa süreli etkili olur. Ancak sık sık veya uzun süreli açlık durumlarında:
Enerji düşüklüğü
Baş dönmesi
Sinirlilik (halk arasında “açlık siniri” olarak bilinir)
Konsantrasyon bozukluğu görülebilir.
Metabolizma hızı değişebilir
Vücut, yeterince enerji alamadığı dönemlerde metabolizmayı yavaşlatabilir. Bu da; daha az kalori yakılmasına, uzun vadede kilo vermenin zorlaşmasına neden olabilir.
Kas kaybı riski
Enerji ihtiyacı sürdükçe vücut yağları yaktıktan sonra kas dokularını da enerji için parçalayabilir. Bu, kas erimesine ve fiziksel gücün azalmasına yol açabilir.
Hormon dengesi bozulabilir
Leptin, kortizol, insülin, ghrelin gibi hormonlardaki değişimler, uyku bozuklukları, açlık hissinin artması, stres seviyesinin yükselmesi gibi etkiler yaratabilir.
Beyin ve ruh hali etkilenEBİLir
Beyin, glikozla çalışmayı tercih eder. Enerji yetersizliğinde ketonlara geçse de bu durum, duygusal dalgalanmalar, anksiyete artışı, hafıza ve dikkat sorunlarına neden olabilir.
Uzun süreli etki: Adet düzensizlikleri ve bağışıklık zayıflığı
Özellikle kadınlarda ciddi kalori kısıtlamaları, adet düzensizliklerine, kemik yoğunluğunda azalmaya, bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açabilir.
