Çocuklara küçük yaşta etiket okuma alışkanlığı kazandırmak, sağlıklı beslenmenin en etkili yollarından biri. Özellikle kantin alışverişlerinde çocuğunuzla birlikte ürün seçerken paketin üzerindeki görsel ya da sloganlara değil, arkasındaki küçük puntolarla yazılı bilgilere bakmak büyük önem taşıyor.
Çünkü sağlıksız tuzaklar genellikle renkli ambalajların değil, gözden kaçan içerik listelerinin arasında gizleniyor. Etiketi birlikte okumak ise hem bilinç kazandırıyor hem de sağlıklı tercihleri eğlenceli hale getiriyor.
Kantin alışverişlerinde çocuklar nelere dikkat etmeli?
Çocukların günlük şeker ihtiyacını tek başına karşılayan bir içecek ya da atıştırmalık, günün geri kalanında sağlıksız beslenmeye davetiye çıkarıyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre çocukların günlük serbest şeker tüketimi toplam enerjinin yüzde 10’unu geçmemeli.
Etiket üzerinde “hidrojene yağ” ya da “trans yağ” ibaresi varsa, bu ürün çocuk kalp-damar sağlığı için oldukça riskli. Uzmanlar, özellikle paketli hamur işleri ve bazı bisküvilerin bu açıdan dikkatle incelenmesini öneriyor.
Parlak renkli şekerlemeler ya da içecekler cazip görünse de etiketlerindeki E kodları dikkatle incelenmeli. Bazı yapay renklendiricilerin çocuklarda hiperaktivite, dikkat dağınıklığı ve alerjik reaksiyonlara yol açabileceği bilimsel çalışmalarda ortaya kondu.
Etiketteki sodyum miktarı da gözden kaçırılmamalı. Yüksek tuz alımı çocuklarda böbrek sağlığına zarar verirken, ilerleyen yaşlarda hipertansiyon riskini artırıyor.
Alo Gıda Hattı’na okul kantinleri şikâyeti nasıl yapılır?
Veliler, şüpheli ürün ya da hijyen sorunu gördüklerinde Alo 174 Gıda Hattı üzerinden hızlıca şikâyette bulunabiliyor. Başvurular Tarım ve Orman Bakanlığı denetim ekipleri tarafından inceleniyor.
Ambalajdaki gizli ipuçları nelere işaret ediyor?
“Şekersiz” ifadesi her zaman sağlıklı anlamına gelmiyor. Ürünlerde yapay tatlandırıcı olabilir.
“Doğal aromalı” ibaresi, gerçek meyve ya da sebze kullanıldığı anlamına gelmeyebilir.
Enerji değeri tablosu dikkatle incelenmeli; tek porsiyon değil, paket toplamı baz alınmalı.
Okul kantinlerinde gıda güvenliği ve denetim mekanizması nasıl işliyor?
Kantinlerin yalnızca ürün çeşitliliğiyle değil, hijyen standartlarıyla da yakından takip edilmesi gerekiyor. El yıkama alanlarından depolama koşullarına kadar her detay, çocukların sağlığını doğrudan etkiliyor.
Geçtiğimiz eğitim-öğretim yılında yapılan denetimlerde bazı kantinlerde son kullanma tarihi geçmiş ürünlere, etiket bilgisi olmayan gıdalara ve hijyen eksikliklerine rastlandı. Bakanlık yetkilileri, bu yıl denetimlerin artırılacağını ve cezaların daha caydırıcı olacağını belirtiyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı, 2019’da yürürlüğe giren düzenleme ile okul kantinlerinde gazlı içecek, cips ve aşırı şekerli ürünlerin satışını yasakladı. Ayrıca kantin işletmecilerine “Gıda Güvenliği Sertifikası” alma zorunluluğu getirildi.
