Gıda Bülteni Gıda Bilim insanları neden yağlı ve karbonhidratlı yiyeceklere dayanamadığımızı buldu

Bilim insanları neden yağlı ve karbonhidratlı yiyeceklere dayanamadığımızı buldu

Patates kızartması, kremalı pastalar, cips ve şekerlemeler... Hepimiz bu yiyecekleri seviyoruz. Hatta tok olsak bile, genellikle kendimizi yemekten alıkoyamıyoruz. Peki neden? Almanya’daki Max Planck Enstitüsü’nde yapılan bir araştırma, bu duruma bilimsel bir açıklama getiriyor: Yağ ve karbonhidratı bir arada içeren yiyecekler, beynimizin ödül sistemini fazlasıyla uyarıyor.

3 Dakika
OKUNMA SÜRESİ

Araştırmacılar, yağlı ve karbonhidratlı gıdaların, farklı yollarla da olsa, beynin ödül merkezini etkilediğini ve bir araya geldiklerinde bu etkinin ikiye katlandığını belirtiyor. Yale Üniversitesi iş birliğiyle yürütülen çalışmaya göre, bu tür yiyecekler biz farkında olmadan beynimizde daha güçlü bir haz duygusu yaratıyor.

Suçlu anne sütü mü?

Max Planck Enstitüsü’nden Prof. Dr. Marc Tittgemeyer, “Doğada hem yağ hem karbonhidrat açısından zengin olan çok az besin bulunuyor. Ancak insanlar olarak bu iki ögeyi bir arada içeren yiyeceklere karşı güçlü bir eğilimimiz var. Bunun kökeni büyük olasılıkla anne sütüne dayanıyor; çünkü o da hem yağ hem karbonhidrat bakımından zengin" açıklamasında bulundu.

Yağlı ve karbonhidratlı yiyecekler neden daha cezbedici?

Araştırmaya katılan gönüllüler, bilgisayarda oynadıkları bir oyunda ödül olarak yiyecekler kazandı. Yağ, karbonhidrat veya her ikisini içeren besinler arasında seçim yapmaları istendi. Katılımcılar en çok hem yağlı hem karbonhidratlı yiyecekleri tercih etti. Bu da beynin bu tür birleşimlere daha yüksek "ödül" sinyali verdiğini gösterdi.

MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme) ile yapılan beyin taramalarında, bu yiyeceklerin ödül merkezini daha yoğun şekilde uyardığı görüldü. Yani çoğu zaman canımızın çekmesinin ve “dayanamadığımızın” nedeni sadece damak tadı değil beyin kimyası da bu tercihte etkili.

Tok olsak bile neden yemeye devam ediyoruz?

Prof. Dr. Tittgemeyer’e göre, geçmişte hayatta kalmak için yüksek kalorili yiyecekler avantaj sağlıyordu. Ancak günümüzde gıdaya erişim çok kolay ve ödül sistemi hâlâ bu "eski moda" kodlara göre çalışıyor. Bu da tokluk sinyallerinin ödül sistemine yenik düşmesine neden oluyor. Yani tok olsak bile, beynimiz bu tür yiyecekleri “ödül” olarak gördüğü için yemeye devam ediyoruz.

Araştırmada dikkat çeken bir başka nokta ise şu: Katılımcılar, sadece yağlı veya sadece karbonhidratlı yiyeceklerin kalorisini tahmin edebildi. Ancak bu ikisinin birleştiği yiyeceklerde sıklıkla yanıldılar. Yani kalori tahmin etme konusunda da zorluk yaşanıyor.

Karbonhidrat nedir? 

Kimyasal olarak karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O) atomlarından oluşan karbonhidratlar, vücudun temel enerji kaynaklarından birisi. Özellikle beyin, karbonhidratlardan gelen glukoza ihtiyaç duyar. Karbonhidratlar, doğada bitkiler tarafından fotosentez yoluyla üretilir ve tüm canlılar için önemli bir enerji kaynağı oluşturur.

Karbonhidrat hangi gıdalarda bulunur? 

Ekmek, makarna, pilav gibi tahıllar, patates, mısır gibi nişastalı sebzeler, meyveler, baklagiller, şekerli yiyecekler ve içecekler.

Karbonhihratların çeşidi önemli olmakla birlikte rafine şeker ve beyaz undan gelen karbonhidratlar, kan şekerinde ani yükselmelere neden olabilirken, tam tahıllar ve lifli gıdalar daha dengeli enerji sağlar.

 

Yorumlar
* Bu içerik ile ilgili yorum yok, ilk yorumu siz yazın, tartışalım *