KPMG Türkiye Gıda ve İçecek Sektörü Strateji Bülteni’nin Haziran 2025 sayısı yayımlandı. Bültende, “Enerji fiyatlarındaki artışın, tarımsal üretimden son tüketiciye kadar gıda tedarik zincirinin her halkasında maliyet baskısı yarattığı”na vurgu yapıldı.
EKİM ALANLARI DARALABİLİR
Enerji girdilerine yüksek bağımlılığı nedeniyle Türkiye özelinde bazı etkiler daha belirgin hale geldiğine dikkat çekilen raporda, gübre, akaryakıt, elektrik ve sulama sistemleri gibi enerjiye bağımlı girdilerde yaşanan fiyat artışının, küçük ve orta ölçekli çiftçilerin üretim kararlarını etkileyebileceğine değinilerek, “Ekim alanları daralabilir, arz güvenliği zayıflayabilir” öngörüsünde bulunuldu.
Rapordaki diğer tespitler şöyle;
Enerji maliyetleri doğrudan gıda enflasyonuna dönüşerek halkın alım gücünü zorluyor.
KÖTÜ BESLENME KAYNAKLI SAĞLIK KRİZİ KAPIDA
Düşük ve orta gelirli gruplar daha ucuz ve düşük besin değerine sahip ürünlere yöneliyor.
Bu durum uzun vadeli toplumsal sağlık riskleri barındırıyor.
Sulama ve elektrik maliyetlerindeki artış, üretimi sınırlandırıyor.
Ambalaj üretiminde dışa bağımlılık, kur ve enerji etkisiyle birleşince maliyetleri yükseltiyor.
Küçük üreticiler fiyat artışı ya da gramaj azaltma gibi yöntemlerle ayakta kalmaya çalışıyor.
Gıda işleme süreçlerinde kullanılan işlemler doğrudan enerjiye bağımlı.
Plastik ve türevli ambalaj ürünleri petrol fiyatlarına duyarlı; bu alanda dışa bağımlı olan Türkiye’de
maliyetler yükseliyor.
Soğuk zincir sistemlerinde enerji yoğunluğu daha yüksek olduğu için taze ürünlerde nihai fiyatlara
daha hızlı yansıyor.
Ne Yapmalı?
Raporda, sektör paydaşlarının orta vadede aşağıdaki aksiyonları değerlendirmeye alması önerildi:
• Alternatif enerji kaynaklarına yatırım yapılması
• Yerli ambalaj ve hammadde üretiminin teşviki
• Soğuk zincir verimliliği artırılarak lojistik kayıpların azaltılması
• Gıda enflasyonunun izlenmesi ve kırılgan grupların desteklenmesi
