Uzayan kış geceleri, kalabalık sofralar ve ağır yemekler… Türkiye’de özellikle yılbaşı ve bayram dönemlerinde pek çok kişi, sofradan kalktıktan kısa süre sonra göğüste yanma hissiyle tanışıyor.
Sağlık Bakanlığı verileri göre, hazımsızlık ve mide yanması toplumun geniş bir kesimini hayatının bir döneminde etkiliyor; yağlı yiyeceklerin ve alkol tüketiminin arttığı bu dönemlerde ise reflü ve mide yanması şikâyetleri belirgin şekilde yükseliyor.
Peki, mide yanması neden olur, hangi yiyecekler şikâyeti artırır ve gerçekten “iyi gelen” bir besin var mı?
Mide yanması nedir?
Royal London Hastanesi’nde gastroenteroloji uzmanı ve Queen Mary Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Philip Woodland, mide yanmasının temel nedenini şöyle açıklıyor: “Asit reflüsü, mide asidinin yukarı doğru hareket ederek normalde asitle temas etmeyen yemek borusuna ulaşmasıdır. Mide yanması ise bunun en yaygın belirtisi olup göğüs kemiğinin arkasında yanma hissi olarak ortaya çıkar.”
Mide yanmasını tetikleyen yiyecekler hangileri?
Uzmanlara göre mide yanmasının en sık nedenleri ne yediğimizden çok, ne kadar ve ne zaman yediğimizle ilgili. Dr. Woodland’a göre:
• Büyük porsiyonlar, mide içi basıncı artırarak reflüyü tetikler
• Yağlı yemekler, mide boşalmasını geciktirir
• Alkol, özellikle beyaz şarap, mide ile yemek borusu arasındaki kapakçık kasını gevşetir
• Kafein ve çikolata, bazı kişilerde şikâyetleri artırır
Gazlı içecekler mide de yanma yapar mı?
Royal Berkshire Hastanesi ve Reading Üniversitesi’nden gastroenteroloji uzmanı Dr. James Kennedy, gazlı içeceklerin de sık görülen tetikleyiciler arasında olduğunu belirterek, şöyle ifade ediyor; “Bazı yiyecek ve içecekler mide içeriğinin pH’ını düşürerek ortamı daha asidik hâle getirir. Çikolata gibi bazı gıdalar ise mide ile yemek borusu arasındaki kasları gevşeterek asidin yukarı kaçmasını kolaylaştırır.”
Mide yanmasına iyi gelen besin var mı?
Dr. Woodland bu konuda net konuşuyor. “Maalesef reflüyü doğrudan iyileştiren sihirli bir yiyecek yok. Ancak önleyici beslenme son derece önemli. Özellikle yatmadan önce ağır ve yağlı yemeklerden kaçının. Akşam yemeği ile uyku arasında en az 3–4 saat bırakın.”
Nane çayı mide yanmasına iyi gelir mi?
Sindirim için sık kullanılan nane çayı ve nane yağı, mide yanması söz konusu olduğunda ters etki yaratabilir. Dr. Kennedy uyarıyor: “Nane, bağırsak kaslarını gevşeterek şişkinliğe iyi gelir. Ancak aynı etki mide ile yemek borusu arasındaki kaslarda da olursa, asit reflüsü artabilir.”
