Şekerli içeceklerin tüketimi sağlığa zarar veriyor mu? Bu soruya yanıt arayan bilim insanları, literatür taraması yaparak, şekerli içeceklerin metabolizmada yol açabileceği hasarlara ilişkin bir derleme çalışması yayınladı.
Çalışma, Nutrients dergisinde yayınlandı . Buna göre, şekerli içeceklerin düzenli tüketimi, öncelikle hormonal dengesizlikler ve oksidatif hasar yoluyla erkek üreme sağlığı üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir.
Şekerli içecekler nelerdir?
Şekerli içecekler, diyetteki en büyük ilave şeker kaynağıdır. Örneğin, standart 355 ml'lik bir asitli içecek, yaklaşık 35,0–37,5 gram şeker ve 140–150 kalori içeriyor. Bu tip içecekler genellikle, yüksek fruktozlu mısır şurubu, sakaroz veya meyve suyu konsantreleri gibi yüksek kalorili tatlandırıcı konsantrasyonları içeriyor.
Şekerli içeceklerin tüketim oranı nedir?
1990 ile 2018 yılları arasında küresel şekerli içecek tüketiminde yaklaşık yüzde 23'lük bir artış kaydedilirken, tüketimin erkeklerde kadınlardan daha yüksek olduğu hesaplandı. Singapur'daki Sağlık Geliştirme Kurulu'na (HPB) göre, ortalama bir kişi 2018'de günlük yaklaşık 60 gram şeker tüketti.
Sperm sağlığı ve şekerli içecekler
Derleme çalışmasına göre, birçok çalışma, sperm sağlığında önemli bir düşüş olduğuna işaret ediyor; “Ortalama sperm konsantrasyonları 1973 ile 2018 yılları arasında %50'den fazla düşmüştür. Erkek üreme sistemini etkileyebilecek çeşitli durumlar arasında toplam sperm sayısının azalması, boşalan semen hacmi, sperm hareketliliği ve canlılığı ve anormal sperm morfolojisi yer almaktadır. Artan ilave şekerli içecek tüketimi obeziteye yol açar ve bu da sperm kalitesinin azalmasına katkıda bulunan bilinen bir etkendir. Ek olarak, yüksek şeker alımı insülin direnci, yüksek trigliseritler ve hızlandırılmış yaşlanma gibi birden fazla metabolik durumu tetikler.”
HER GÜN ŞEKERLİ İÇECEK İÇENLERDE SPERM KALİTESİ AZALIYOR
Çalışmaya göre, “Haftada yedi ilave şekerli içecekten fazlasının düzenli tüketimi, (245,0-262,5 gram şeker), sperm konsantrasyonunda ve hareketliliğinde önemli bir düşüşle ilişkili. Haftada yediden fazla şekerli içecek tüketen erkekler, tüketmeyenlere kıyasla sperm konsantrasyonunda %22 oranında bir düşüş sergilemiş.”
FRUKTOZ VE GLİKOZ ŞURUBUNUN ZARARLARI
Çalışmada aşırı ilave şeker tüketiminin DNA zararına ilişkin de şu ifadeler yer alıyor; “Şekerli içecekler, DNA'ya zarar veren ve spermin döllenme kapasitesini bozan reaktif oksijen türleri (ROS) üreterek oksidatif strese neden olur. Ayrıca lipid peroksidasyonu yoluyla sperm zarına zarar verir ve sperm hareketliliğini ve canlılığını azaltan mitokondriyal disfonksiyonu teşvik eder. Kronik oksidatif stres ayrıca hızlandırılmış hücresel yaşlanmaya neden olur. Yüksek şekerli içecek tüketimi sağlıklı yetişkinlerde daha kısa lökosit telomer uzunluğu ile ilişkilendirilmiştir ve bu da erken biyolojik yaşlanmayı teşvik etmedeki olası rolünü göstermektedir.”
KANITLAR GÖZLEMSEL NOTU
Öte yandan çalışmada, mevcut bilimsel kanıtların ilave şekerli içeceklerin düzenli tüketiminin
sperm sayısında, hareketlilikte azalma ve DNA parçalanmasında artışla ilişkili olduğuna dikkat çekilse de kanıtların çoğunun gözlemsel olduğu ve doğrudan nedensellik oluşturmadığı vurgusuna da yer verildi.
