Okulların açılmasıyla birlikte beslenme çantaları yeniden gündemde. Türkiye’de yapılan araştırmalara göre, velilerin önemli bir kısmı çocuklarının çantasına zaman zaman hazır meyve suyu koyuyor. Pratikliği ve çocuklar tarafından kolay taşınması nedeniyle tercih edilen kutu meyve suları, son bilimsel raporlar ışığında tartışma konusu haline geldi.
Meyve sularında hangi ağır metaller var
ABD’de Tüketici Raporları (Consumer Reports - CR) tarafından yapılan kapsamlı bir analizde, 24 markaya ait 45 meyve suyunun neredeyse yarısında “endişe verici düzeyde” arsenik, kadmiyum ve kurşun tespit edildi.
Özellikle üzüm suları ve meyve suyu karışımlarında ağır metal seviyelerinin daha yüksek olduğu belirlendi. Araştırma, bu tür içeceklerin düzenli tüketilmesi halinde çocuklarda öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği ve gelişimsel sorunlara yol açabileceğini ortaya koyuyor.
Türkiye’de durum ne?
Türkiye’de de durum farklı değil. Tarım ve Orman Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı verileri ve TÜİK araştırmaları, çocukların meyve tüketimi alışkanlıklarının yeterince güvenli ve dengeli olmadığını gösteriyor:
TÜİK’in “Çocuk Araştırması 2022” sonuçlarına göre, 0-17 yaş grubundaki çocukların yaklaşık yüzde 50,5’i her gün meyve tüketirken sebzeyi her gün tüketen çocukların oranı yüzde 33. Aynı araştırmada, çocukların beslenmesinde et, tavuk veya balık gibi protein kaynaklarının günlük tüketimi yalnızca yüzde 12,7. 
Türkiye Çocukluk Çağı Obezite Araştırması (COSI-TUR 2022) verilerine göre, ilkokullarda taze sıkma ya da yüzde 100 meyve suyunun ücretsiz ya da ücretli sunulduğu okulların oranı oldukça düşük; bu tür meyve sularına sahip okullar tüm okulların çok az kısmını oluşturuyor. Bu veriler, meyve ve sebze tüketiminin artırılmasının, hazır meyve suyu gibi ürünlere çok sık ve yüksek miktarda güvenilmemesi gerektiğinin altını çiziyor.
Aileler ne yapmalı?
- Aynı marka veya çeşitten meyve suyunu sürekli vermek yerine farklı meyvelerden elde edilen taze meyveler ve meyve suyu alternatifleri kullanın.
- 1-6 yaş grubu çocuklar için meyve suyu tüketimi günde yaklaşık 120 ml’yi geçmemeli. Türkiye Beslenme Rehberi ve Pediyatrik dernekler de benzer ölçüler öneriyor.
- Akşam öğünlerinde su veya az yağlı süt alternatifleri tercih edilmeli; meyve suyu, tatlı ikram gibi düşünülmeli.
- Meyvenin kendisini yemek, posası ve lif içeriği sayesinde sindirim ve uzun vadeli sağlık açısından meyve suyundan daha faydalı.
- Süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, demir içeriği yüksek tahıllar öğünlerde yer almalı. Bu besinler, ağır metallerin emilimini azaltabilecek etkiler de taşıdığı için tercih edilmeli.
