Sirke, meyve veya tahılların fermantasyonuyla ortaya çıkan doğal ve lezzetli bir ürün. Elma, üzüm, nar gibi çeşitleriyle sofralara gelen bu çok yönlü lezzet; yüksek asidik yapısıyla hem gıdaları koruyor hem de tatlarını güçlendiriyor. Bağışıklığı desteklemesinden sindirime yardımcı olmasına, temizlikte kullanılmasından turşulara kadar mutfakların vazgeçilmezi. Üstelik turşu dendi mi Münir Özkul’la Adile Naşit’in o meşhur tartışması akla geliyor: “Turşuya limon mu konur, sirke mi?” Cevap basit: Limon turşuya biraz hava katsa da uzun ömürlü ve gerçek turşunun sırrı yine sirke. Yani mutfakta tartışma çıksa bile, çoğunlukla kazanan sirke oluyor.
Sirkedeki değişimler bozulduğunu mu gösterir?
Sirkenin en önemli özelliği asidik yapısıdır. Bu sayede mikroorganizmaların yaşamasına izin vermez. Yani sirke klasik anlamda bozulmaz. Ancak zamanla renginde koyulaşma, dibinde tortu birikmesi veya yüzeyinde beyaz tabaka oluşması mümkün. Bu durum sirkenin tüketilemeyeceği anlamına gelmez; aksine doğal fermantasyon sürecinin devam ettiğini gösterir.
Tortu oluşumu, zararsız ve süzülerek kullanılabilir. Yüzeyde jelimsi tabaka şeklinde oluşan sirke anasıdır ve tamamen doğaldır. Uzun süre bekleyen sirkelerde ekşilik artabilir, bu da doğallığının göstergesidir.
Sirke nasıl saklanmalı?
Sirkenin kalitesini korumak için dikkat edilmesi gereken en önemli nokta saklama koşulları. Sirke mutlaka serin, güneş görmeyen yerde muhafaza edilmeli. Kapağı sıkıca kapalı tutulmalı ve plastik şişeler yerine cam şişe tercih edilmeli. Sanayi tipi şişelenmiş sirkelerde son kullanma tarihi bulunur ancak doğru koşullarda saklandığında sirke yıllarca güvenle tüketilebilir.
Nelerin sirkesi yapılır?
Sirke denince akla ilk olarak elma ve üzüm gelse de aslında çok geniş bir yelpazesi var. Elma, üzüm, nar, alıç, ananas, armut, ayva, incir, erik, vişne, pirinç sirkesi, malt sirkesi, bal sirkesi ve hindistancevizi sirkesi yapmak mümkün.
Türkiye’de özellikle üzüm, elma ve nar sirkesi yaygınken, Asya mutfaklarında pirinç sirkesi, Avrupa’da ise malt sirkesi tercih ediliyor.
Sirkenin sağlık faydaları nelerdir?
Sirke sadece yemeklere lezzet katan bir ürün olmamakla birlikte aynı zamanda birçok sağlık yararıyla da öne çıkıyor. Mide asidini dengeleyerek sindirimi kolaylaştıran sirke, kan şekeri kontrolüne yardımcı oluyor. İçeriğindeki probiyotikler sayesinde bağırsak florasını desteklediği gibi tokluk hissi vererek aşırı yeme isteğini de azaltabiliyor. Ayrıca temizlikte kullanıldığında bakteri ve mikropları yok etme özelliğine de sahip.
